Wat is een bloembol?

Een bloembol is eigenlijk een ondergrondse voorraadschuur en bloemfabriek. In de bol is alles aanwezig om de plant op het juiste moment uit te laten komen. Dit is duidelijk te zien wanneer je een bol doorsnijdt. In het hart van de bol zit de bloem centraal als een baby in de buik van zijn moeder. Deze kiem heeft al het uiterlijk van een bloem wanneer hij nog in de bol zit. Om de kiem zit een vlezige witte substantie welke de rokken worden genoemd. De rokken van de bol slaan al het voedsel op om de bol te laten groeien en bloeien.

 

Wat is het verschil tussen bollen, knollen en wortelstokken?

Technisch gesproken zijn veel populaire bloembollen geen echte bollen. Crocussen en gladiolen zijn bijvoorbeeld eigenlijk knollen, terwijl de grote bekende dahlia eigenlijk een wortelstok is. Het verschil tussen bollen en knollen is klein, en ze lijken heel erg op elkaar. Het grote verschil is de manier van voedselopslag.

 

 

 

 

 

 

Bloembollen zijn te verdelen in voornamelijk 2 groepen: 

•Voorjaarsbloeiende bolgewassen (worden in de herfst geplant)
•Zomerbloeiende bolgewassen (worden in het voorjaar geplant)
Een meer nauwkeurige groepering verdeelt de bloembollen in bollen, knollen en wortelstokken.

Over het algemeen zijn voorjaarsbloeiende bollen winterhard. Deze bollen, zoals Tulp, Hyacint en Narcis, worden geplant in de herfst, voor de eerste vorst en hebben de wintermaanden nodig om zetmeel om te zetten in suiker. Veel voorjaarsbloeiers, zoals narcissen, overleven goed en kunnen in de grond blijven om jaar na jaar te bloeien.
De meeste zomerbloeiende bollen zijn niet winterhard. Deze bollen kunnen de harde wintercondities niet overleven en moeten in het voorjaar na de laatste vorst worden geplant. Om jaar na jaar van deze bollen te kunnen genieten, moeten ze in de herfst worden opgegraven en binnen opgeslagen de winter doorbrengen. Een uitzondering is de lelie. Veel zomerbloeiende lelies zijn winterhard en kunnen in het voorjaar of in de herfst worden geplant.

Bloembollen zijn de meest populaire en geliefde bloemen in de wereld. Voorjaarsbloeiende zoals Tulpen, Crocussen, Hyacinten, Narcissen en blauwe druifjes zijn universele symbolen van het voorjaar. Hun weelderige en kleurige bloemen zijn het eerste wat tot leven komt uit het winterlandschap. Zomerbloeiende bollen zoals Dahlia’s, Begonia’s en Anemonen brengen variatie, bijzondere kleuren en lange bloeitijden in de zomertuinen. Met goede zorg voor planten en planning kunnen bloembollen vanaf het prille voorjaar tot de late herfst de tuin opfleuren.

Wat wordt bedoeld met bolomvang?

Elke bol, knol of wortelstok dient als opslagorgaan, waarin voedingsstoffen vanuit de plant worden vastgelegd voor het volgende jaar. Omdat het ene gewas grotere bloemen en meer gewas vormt dan het andere, zijn vanzelfsprekend de opslagorganen ( bol, knol of wortelstok ) ook verschillend van vorm. Elk bolgewas heeft een minimale en een maximale bolgrootte, waartussen verhandeld mag worden. In vaktermen worden deze bolgroottes aangeduid door een ziftmaat. Deze maat wordt internationaal gebruikt om de prijs en kwaliteit per bolgewas te kunnen bepalen. De kweker sorteert na het rooien van de bollen op ziftmaat voordat er verkocht kan worden.

Op de foto is een oude bollenmaat afgebeeld waarmee de ziftmaat van elke partij bloembollen gecontroleerd werd. Blijft de bol op ziftmaat 8 liggen, maar valt deze door ziftmaat 9? Dan heeft de bol zift 8/9. Tussen elke ziftmaat zit ongeveer 1 cm. verschil. De bol heeft een bolomvang van ca. 8/9 cm. Deze maten worden tot op de dag van vandaag nog gehanteerd.

Wat wordt bedoeld met toefgrootte?

Bij het kopen van bloembollen is het niet altijd duidelijk wat men kan verwachten. Het is dus niet gemakkelijk in het najaar te bepalen hoeveel ruimte het bolgewas in het voorjaar nodig heeft. Daarom wordt soms ook wel de toefgrootte beschreven. Daarmee wordt de ruimte bedoeld die elk product per eenheid verpakking in het voorjaar nodig heeft.
Een toef wordt meestal cirkelvormig aangeplant, maar het kan natuurlijk ook in de vorm van een vierkant. Veelal worden toeven in een oneven aantal bollen geplant, zodat er een speels karakter ontstaat. Op de foto hiernaast is er een voorbeeld van de toefgrootte gegeven.

Hoe komt de bloembol aan zijn naam?

Elke bloembol heeft een Nederlandse en een wetenschappelijke naam. Deze wetenschappelijke naamgeving hebben we te danken aan Carl Linnaeus (1707- 1778), een Zweedse wetenschapper die de binaire nomenclatuur heeft ingevoerd. Hierbij kreeg elke plant en elk dier een Griekse of Latijnse geslachtsnaam gevolgd door één of meer soortnamen. Ook werden de planten geordend volgens een systeem dat gebaseerd was op de voortplantingsorganen (meeldraden en vruchtbeginsels). De meeste bolgewassen behoren tot de Orde der Liliiflorae en hebben dus enige gelijkenis met de Lelie. De Orde der Liliiflorae wordt verdeeld in 3 families: Lilaceae (Leliefamilie), Amaryllidaceae (Narcissenfamilie) en Iridaceae (Lissenfamilie).

Tot de familie Liliaceae behoren o.a. hyacinten, lelies, tulpen en scilla’ s, tot de familie Amaryllidaceae behoren o.a. narcissen en sneeuwklokjes en tot de familie Iridaceae behoren o.a. irissen, gladiolen en ixia’s.

Elke plantennaam begint met een geslachtsnaam die met een hoofdletter wordt geschreven, bijvoorbeeld: Narcissus, Tulipa of Agapanthus.

De soortaanduiding die volgt wordt veelal met een kleine letter geschreven en geeft verdere informatie over de plant. Meestal worden bepaalde eigenschappen beschreven, maar ook vindplaats of het land van herkomst kunnen in deze soortnamen verwerkt zijn.
Enkele voorbeelden zijn: Anemone blanda (blanda = lieflijk, bekoorlijk)
Eucomis bicolor (bicolor = tweekleurig, Zuid-Afrika)

Elke bloembol is van nature constant. Toch vindt er wel eens een spontane mutatie of verloping plaats waardoor er een nieuw soort bol ontstaat. Deze wordt beschreven als hybride vorm. De naam van een hybride vorm wordt veelal gegeven door de vinder. Deze naam wordt geschreven achter de soortnaam, met een hoofdletter en tussen enkelvoudige aanhalingstekens. Ook de nieuwe bolgewassen die door kruisingen zijn ontstaan, krijgen een hybridenaam. Een voorbeeld is: Scilla siberica ‘Spring Beauty’.

Toch zijn de meeste bloembollen bij ons bekend onder de Nederlandse naam. Menigeen spreekt namelijk over het blauwe druifje of het sneeuwklokje. Alle Nederlandse namen worden ook met een kleine letter geschreven.