Chasmanthe

Chasmanthe floribunda var duckittii Picture Andrew Massyn

Chasmanthe is familie van de Iridaceae

Populaire naam: Afrikaanse vlag, Cobra lelie

Bloemkleur: rood, oranje, vermiljoen en geel - Bloeiperiode: juni - september

Plantdiepte:  5 - 10 cm - plantafstand: 10 cm - planthoogte: tot 120 cm

Toepassingen: borders, bloemsierkunst, potterie, bloembeden, onder bomen

NAAM EN HERKOMST CHASMANTHE

De Chasmanthe is inheems in Zuid-Afrika waar ze groeit in de bossen en aan de bosranden van de Westkaap tot Transkei. In het Grieks betekent Chasmanthe ‘gapende mond’ van ‘chasme’ 'gapend' en ‘anthe’ ‘in bloei, een verwijzing naar de vorm van de bloem.

KLEUREN EN VORMEN CHASMANTHE

De prachtige buisvormige bloemen lijken op die van Crocosmia. Ze bloeit in rood, oranje, vermiljoen en geel. De bloemen zitten in een dubbele rij langs de bijna horizontaal geplaatste stengels. Ze heeft smal opstaand blad.

CHASMANTHE KOPEN

Koop in het voorjaar stevige, gezonde, grote knollen. Koop nooit knollen die zacht aanvoelen, beschimmeld zijn of rotte plekken hebben, met vlekken of groene uitlopers of verschrompeld zijn. Koop ook geen beschadigde knollen want deze zijn gevoelig voor schimmels. Grote knollen geven stevige lange stengels met grotere en/of meer bloemen. Meer kooptips.

CHASMANTHE PLANTEN

Plant haar in de volle zon tot halfschaduw direct na ontvangst in goed doorlatende, humusrijke zanderige grond. Plant Chasmanthe aethiopica in maart voor bloeitijden van april tot juli. Plant Chasmanthe floribunda en Chasmanthe bicolor in maart/april op een plek in de zon voor bloeitijden van juli tot september. Ze kan ook prima in een pot geplant worden, maar let op late (nacht)vorst. Meer planttips.

VERZORGING CHASMANTHE

Geef haar tijdens de groei regelmatig water, want de grond rond de knol mag niet uitdrogen. Ze kan goed tegen droogte, maar houdt niet van natte voeten. Knip de uitgebloeide bloemen weg om herbloei te bevorderen. Meng in de zomer regelmatig plantenvoeding door het gietwater om de bloei te bevorderen. Na de bloei verschijnen de bessen. Ze is niet winterhard, dus graaf na de bloei de knollen op en bewaar deze op een droge vorstvrije plek. Is ze in een pot geplant, zet dan de pot op een droge vorstvrije plek. Zorg ervoor dat de grond in de winter niet te nat is. Na IJsheiligen kan de pot weer naar buiten. Meer verzorgingstips.

VERMEERDERING CHASMANTHE

Bestuiving vindt in Zuid-Afrika plaats door verschillende soorten honingzuigers (sunbirds). Ze vermeerdert via zaad en bijknollen. Grote pollen na de bloei iedere 3 tot 4 jaar opgraven, delen en in warme gebieden opnieuw planten. Anders de knollen bewaren. Meer vermeerderingstips.

CHASMANTHE OP DE CATWALK IN HET TUINPALET

Ze combineert in de tuin prachtig met kokardebloem (Gaillardia aristata 'Kobold'), zijdeplant (Asclepias tuberosa), vuurpijl (Kniphofia uvaria 'Grandiflora'), Babiana angustifolia, Ixia maculata, Watsonia laccata en Agapanthus.

CHASMANTHE BLOEMSIERKUNST

Tips om lang van de bloemen te genieten:

  • Gebruik altijd schone vazen. Doe hierin koud leidingwater, dat wordt vermengd met de juiste dosering snijbloemenvoeding voor een langere houdbaarheid. Vuil water met daarin veel bacteriën is slecht voor alle bloemen. Het is dan ook aan te raden de bloemen om de drie of vier dagen schoon water te geven met snijbloemenvoeding.
  • Snij ca. 2 cm van de steel schuin af, vlak voordat je de bloemen in de vaas plaatst. Doe dit met een scherp mes. Verwijder altijd overtollig blad.
  • Zet ze op een koele plek. In een warme kamer of in de zon bloeien ze sneller uit.
  • Zet ze niet in de buurt van de fruitschaal. Fruit geeft van nature ethyleengas af waardoor de bloemen sneller verouderen. 

CULTIVARS CHASMANTHE

Soorten met een * zijn te koop in Nederland.

Chasmanthe aethiopica Picture Cameron McMaster

Chasmanthe aethiopica: in het Afrikaans wordt ze suurkanolpypie of klein piempiempie genoemd. Vanuit een pol groeit een lange bloemstengel waaraan feloranje tot scharlakenrode bloemen bloeien met een gele buis. De bloemen zijn naar één kant gericht. De meeldraden en stijl steken uit de bloem. Ze heeft lange smalle zwaardvormige bladeren. De zaden zijn oranje.

Chasmanthe bicolor Picture Bruno Nicolai

Chasmanthe bicolor: (betekent tweekleurig) in het Afrikaans wordt ze suurkanol of suurkanolpypie genoemd. Ze heeft een rechtopstaande aar van wel 28 bloesems met tweekleurige bloemen: de bovenste bloembladen zijn oranje/scharlaken, de onderste bloembladen zijn donkergroen met een gele buis. De bloemen zijn kleiner dan de andere soorten en zijn afwisselend aan weerzijden van de aar gerangschikt. Ze wordt 70-90cm hoog. In het wild is ze vrijwel uitgestorven.

Chasmanthe floribunda Picture Mary Sue Ittner

Chasmanthe floribunda*: (betekent veelbloemig) in het Afrikaans wordt ze kapelpypie of suurkanol genoemd. Ze bloeit in oranjerood en de 10 tot 12 bloemen staan in verticale rijen aan weerszijden van de steel. Ze wordt tot 50 - 120 cm hoog. In Europa wordt ze al sinds 1630 geteeld.

Chasmanthe floribunda var. floribunda: bloeit fel roodoranje tot scharlakenrood.

Chasmanthe floribunda var duckittii Picture Andrew Massyn

Chasmanthe floribunda var. duckittii*: in het Afrikaans wordt ze geelpiempiempie, geelkapelpypie, geelsuurkanolpypie of geelpypie genoemd. Ze bloeit in geel. In de jaren 1920 is ze ontstaan uit een plant of kolonie nabij Darling, Zuid-Afrika.