Zantedeschia - Calla - zomerbloeiend - Allesoverbloembollen.nl

NAAM EN HERKOMST ZANTEDESCHIA

Oorspronkelijk komt ze uit Zuid-Afrika en is ze een woestijnplant, er zijn 8 soorten bekend. Met uitzondering van Zantedeschia aethiopica en Zantedeschia odorata, die een wortelstok hebben, bezitten de planten een knol. In1687 werd ze door Gouverneur Simon van der Stel naar Nederland gestuurd. Door de Duitse botanicus Paul Hermann die destijds directeur was bij de universiteit van Leiden werd ze beschreven. Hij gaf de plant de naam Arum Aethiopicum met de beschrijving "Flore albo odorato, Moschum redolente" wat in het Nederlands "Kalfsvoet, van de Caap de Goed Hoop, met welriekende witte blom" betekent. In het verleden zijn er verschillende namen gegeven. Linnaeus beschrijft in 1733 het geslacht Calla op basis van planten die nu bekend zijn als Zantedeschia aethiopica. Hij noemt ze Calla aethiopica. Aethiopica betekent in het Grieks ‘groeiend in het Morenland’ of ‘door de zon geblakerd’. In 1818 herziet Kunth (Duitse botanicus) de naam en komt uit op Richardia africana. Acht jaar na Kunth maakt Sprengel (Duitse botanicus) er in 1826 eerst Richardia aethiopica van en na herziening van het geslacht uiteindelijk Zantedeschia. Hij vernoemde haar naar de Italiaanse chemicus en botanicus G. Zantedeschi (1773-1846). Zantedeschia is dus al 190 jaar de officiële geslachtsnaam. In de volksmond wordt echter vaak Calla gezegd. Dit kan ook komen doordat ze in het Engels Calla lily heet. Bovendien betekent ‘Calla’ in het Grieks: mooi. Er bestaat echter wel een geslacht Calla die ook familie is van de Araceae. Het gaat om de soort Calla palustris. Het is een giftige vaste plant die op moerasachtige plaatsen op het noordelijk halfrond voorkomt en wortelstokken bezit. De bladeren en bloeiwijzen vertonen gelijkenis met name met Zantedeschia Aethiopica. Ook het geslacht Richardia bestaat, die behoort tot de familie van de Rubiaceae. Dit zijn vooral eenjarige planten.

Bekijk een kort filmpje van Kapiteyn Calla over de teelt van Zantedeschia.

KLEUREN EN VORMEN ZANTEDESCHIA

De bladeren zijn egaal groen of gespikkeld, speervormig. Ze kan tussen de dertig en de negentig centimeter hoog worden. De bloeitijd ligt tussen de drie en acht weken, afhankelijk van de temperatuur, licht en het soort. De bloem bestaat uit een bloeikolf (spadix) met een schutblad (spatje). De kleuren van de bloemen: geel, wit, rood, paars, roze, oranje, zwart en tweekleurig. Hoe groter de knol, hoe meer bloemen. De stengel is even lang of langer dan de bladeren. Wat het meest opvalt aan de Zantedeschia is de prachtig gestileerde kelk. Deze kelk is eigenlijk een bloemblad en groeit sereen en statig uit de stengel. Het is een soort schub die langzaam opent tot je diep in het hart kunt kijken. De felle kleur van het schutblad is bedoeld om insecten aan te trekken die de minieme bloemen op de bloeikolf moeten bevruchten. Het merendeel van de soorten die tegenwoordig worden aangeboden zijn kruisingen tussen verschillende in het wild in Zuid-Afrika voorkomende rassen zoals: Zantedeschia rehmanii, Zantedeschia albomaculata en Zantedeschia elliottiana. Bij de ontwikkeling van nieuwe soorten wordt vooral gelet op een rijke bloei maar ook de bloemvorm en de kleur.

SYMBOLIEK ZANTEDESCHIA

Ze wordt gezien als bloem van zuiverheid, reinheid en sympathie en staat voor schoonheid. Ze wordt ook gezien als geluksbloem, omdat de Grieken en Romeinen haar associeerden met feesten want de bloemvorm lijkt op een kelk die werd gebruikt om te proosten.

ZANTEDESCHIA KOPEN

Koop stevige, gezonde, grote knollen. Koop nooit knollen die zacht aanvoelen, beschimmeld zijn of rotte plekken hebben, met vlekken of groene uitlopers of verschrompeld zijn. Koop ook geen beschadigde knollen want deze zijn gevoelig voor schimmels. Grote knollen geven stevige lange stengels met grotere en/of meer bloemen. Meer kooptips.

ZANTEDESCHIA PLANTEN

Plant ze begin mei op een zonnige windluwe plek in goed gedraineerde grond. Voor een goede wortelontwikkeling is het belangrijk ze zeker 10 cm diep te planten, ze vormt namelijk wortels boven op de knol. Ze zijn niet winterhard dus in de winter goed afdekken of in de herfst de knollen opgraven en op een koele droge plaats bewaren. Ze kunnen ook prima in een pot geplant worden. Deze in de winter ook op een koele droge plaats laten overwinteren, miminaal water geven. Ze bloeien het tweede jaar vaak minder rijk dan het eerste aar. Meer planttips.

VERZORGING ZANTEDESCHIA

Geef tijdens de groei- en bloeiperiode regelmatig water en mest. Zorg ervoor dat ze niet te droog staat, maar ook niet te nat want dan kan de knol verrotten. Laat schutbladeren die groen worden zitten, maar verwijder ze als ze bruin kleuren. Is ze in een pot geplant, geef dan een tot 2 keer per week water en een beetje plantenvoeding. Zet de pot op een lichte, redelijk warme plek. Na het groeiseizoen de potgrond in de pot vervangen. Als ze is uitgebloeid zet haar dan op een zonnige plek in de tuin. Meer verzorgingstips.

VERMEERDERING ZANTEDESCHIA

Ze wordt vermeerderd door zaad of scheuren/snijden in najaar of voorjaar. Zorg ervoor dat ieder stuk een oog of uitloper heeft. De stukjes in een bloempot planten en weinig water geven. Zodra er blad komt, meer water geven. Meer vermeerderingstips.

ZANTEDESCHIA OP DE CATWALK EN HET TUINPALET

In de tuin combineert ze mooi met andere bolgewassen en vaste planten, maar ook in potten komt ze prachtig tot haar recht.

BLOEMSIERKUNST ZANTEDESCHIA

De bloem wordt veel gebruikt in bloemsierwerk, ze heeft een lang vaasleven. De witte Zantedeschia stond vroeger bekend als de ultieme begrafenisbloem. Maar de bloem is door de verscheidenheid aan kleuren bijzonder geschikt voor bloemstukken of kleinere creaties op vaas.

Gebruik altijd schone vazen. Doe hierin koud leidingwater, dat wordt vermengd met de juiste dosering snijbloemenvoeding voor een langere houdbaarheid.
Vuil water met daarin veel bacteriën is slecht voor alle bloemen. Het is dan ook aan te raden de bloemen om de drie of vier dagen schoon water te geven met snijbloemenvoeding. Een klein beetje bleekwater in het water helpt bacteriegroei te beheersen en het water helder te houden.
Twee eetlepels suiker, 1 theelepel baking soda, appelazijn of een cent in de vaas houden de bloemen langer vers.
Snij ca. 2 cm van de steel schuin af, vlak voordat je de bloemen in de vaas plaatst. Doe dit met een scherp mes. Verwijder altijd overtollig blad.
Zet ze op een koele plek. In een warme kamer of in de zon bloeien ze sneller uit.
Zet ze niet in de buurt van de fruitschaal. Fruit geeft van nature ethyleengas af waardoor de bloemen sneller verouderen.
Pas op voor beschadigen of stoten van de schutbladen. Pak de bloemen altijd bij de steel op.

CULTIVARS ZANTEDESCHIA

De soorten met een * zijn te koop in Nederland.

Zantedeschia aethiopica*: wordt ook wel Witte aronskelk genoemd. Dit soort heeft een wortelstok. Ze kan geplant worden in het voorjaar en bloeit van juni t/m september met witte geurende kelken. Plantwijze en verzorgen zoals Zantedeschia. Deze soort vertoont guttatie. In het Latijn betekent gutta, stip, vlek of druppel. De bladeren produceren water, zie filmpje van David Pilling.

Zantedeschia albomaculata*: heeft donkergroene en wit gevlekte langwerpige bladeren, met een matig grote, melkwitte trompetvormige bloemschede van 10cm lang met purper/rood gevlekte voet en een witte bloemkolf. De variëteit ‘Aurata’ heeft een gele bloem, ‘Sulphurea’ heeft zachtgele bloemen en geblokt blad en ‘Bridal Blush’ heeft gele bloemen met aan de rand een lichte blos.

Zantedeschia elliottiana: heeft een 15 cm lange bloemschede in helder goudgeel, wat doffer aan de buitenkant. Ze heeft lang gesteelde bladeren met witachtige, doorzichtige vlekken, ovaal/hartvormig. Variëteit ‘Elliotiopica’ heeft gele bloemen.

Zantedeschia jucunda: is een geelbloemige soort met wit gevlekte groene bladeren. Ze is endemisch op de top van het Leolo-gebergte in het noordoosten van Zuid-Afrika. Ze groeit op zonnige, rotsachtige, vrij droge noord- en westhellingen. Voor een goede bloei is ze in Zuid-Afrika afhankelijk van de regen eind november. Ze houdt van een lichte plaats en profiteert van branden en begrazing door vee.

Zantedeschia odorata: is endemisch op het Bokkeveld-plateau waar ze groeit op vochtige plaatsen. Ze kan tot 75 cm hoog worden en heeft pijlachtige bladeren. De bloemen hebben een freesia-achtige geur.

Zantedeschia pentlandii: is vernoemd naar de Ierse wetenschapper Joseph Barclay Pentland. Ze heeft een lange en smalle witte kelk van 6-10 cm met tinten van licht tot donkerroze. Het is een kleinbloemige vorm met lancetvormige en zuiver groene bladeren, vaak met witte stippen. Kwam uit Transvaal in 1892. Door kruisingen in Australië en Nieuw-Zeeland is een sortiment met meer kleurverscheidenheid verkregen. Variëteit ‘Carminea’ heeft rode bloemen. Een kruising tussen Zantedeschia elliottiana x Zantedeschia pentlandii leverde in 1984 ‘After Glow’ op, met ronde en perzik/oranje bloemen die een rode keel bezitten.

Zantedeschia rehmannii*: is een kleine tot middelgrote plant. De bladeren zijn groen, ongemarkeerd, half rechtop en niet in de vorm van een pijl zoals bij andere soorten. De bloem is van roze tot donker kastanjebruin met lichtere marges. Ze bloeit in de vroege zomer tot midden van de zomer.

Zantedeschia valida: wordt ongeveer 75cm hoog, heeft brede bladeren in effen groen of met witte vlekjes. Ze bloeit wit-creme met lichtgroen en heeft een donker paars hart. Oorspronkelijk komt ze uit Kwazulu-Natal en bloeit daar van oktober tot maart.

Hybriden

Sinds de jaren 90 wordt er in Nederland veel veredeld en zijn er veel hybriden te koop.