Hypoxis - Geelsterretje - zomerbloeiend – Allesoverbloembollen.nl

NAAM EN HERKOMST HYPOXIS

De Hypoxis komt voor in Noord- en Zuid-Amerika, Azië en Australië, maar vooral Zuid-Afrika. Er zijn meer dan 100 soorten, maar slechts een aantal is in de handel verkrijgbaar. De naam is afgeleid van het Griekse hypo, wat hieronder betekent en oxy, wat puntig betekent. Dat slaat op het feit dat de stamper een puntige vorm heeft. Linneaus heeft de naam in 1759 overgenomen van een naam die Paul Reneaulme in 1611 bedacht voor een vergelijkbare soort van Gagea en die “een beetje zuur” betekent.

KLEUREN EN VORMEN HYPOXIS

Ze heeft stervormige gele bloemen op een korte steel, vandaar de naam ‘geelsterretje’. De H. membranacea en H. parvula var. albiflora bloeien in wit. Ze bloeit niet lang en wordt bestoven door solitaire en honingbijen. Bij bewolkt weer sluiten de bloemen.

SYMBOLIEK HYPOXIS

De Sotho-mensen gebruiken Hypoxis als een charme tegen bliksem en stormen.

HYPOXIS PLANTEN

Plant de knollen/wortelstokken in het vroege voorjaar (januari/maart) in goed gedraineerde kalkhoudende, bemeste grond op een zonnige plek. Schep eventueel nog wat scherp zand of fijn grit door de grond. Het is belangrijk dat de grond vocht vasthoudt, maar niet drassig wordt. Ze zijn winterhard mits ze in de wintermaanden op een droge plek in de tuin staan. De overlevingskans kan worden verbeterd door ze te beschermen met een ruit of plastic folie. Ze kan het beste in een pot geplant worden: potgrond met wat turf en een kwart gruis voor de afwatering. In de winter de potten droog en vorstvrij wegzetten en in het voorjaar weer buiten plaatsen. Als de plant in de schaduw staat, is de bloei minder intens, maar de kleur dieper. Meer planttips.

VERZORGING HYPOXIS

Tijdens de bloei voldoende water geven, maar vanaf september minderen en vanaf oktober droog houden tot het vroege voorjaar. Tijdens het groeiseizoen regelmatig voeden met vloeibare mest. Uitgebloeide bloemen verwijderen om de bloei te stimuleren. Vanaf april weer water geven. Na de bloei, de potten droog en vorstvrij wegzetten. Om de paar jaar verpotten in januari -maart. Ze is meestal niet winterhard, dus tijdens de winter droog en vorstvrij bewaren. Let tijdens de bloei ook op slakken en naaktslakken. Meer verzorgingstips.

VERMEERDERING HYPOXIS

Ze vermeerdert eenvoudig via broedknolletjes. Laat de plant in de herfst verdrogen en knip alle stengels af. Zet de pot op een droge vorstvrije plaats. Eind begin maart de pot legen, de broedknolletjes eruit zoeken en deze oppotten. Op een lichte plaats opkweken en half april/begin mei weer buiten plaatsen. Vermeerderen door zaad is ook mogelijk. Onder de bloem vormt zich een zaaddoos. Als het zaad rijp is, oogsten, zaaien en vochtig houden tot de zaailingen verschijnen. De jonge planten verdelen in potten. Ze bloeit een jaar na het zaaien. Meer vermeerderings/verwilderingstips.

HYPOXIS MEDISCH

Traditioneel wordt de knol van de Afrikaanse aardappel (Hypoxis hemerocallidea) wordt voor de behandeling van slopende ziekten, testiculaire tumoren, krankzinnigheid, onvruchtbaarheid, impotentie, slechte dromen, intestinale parasieten, urineweginfectie, hartaandoeningen en het verhogen van de immuniteit. De plant bevat hypoxoside, dat in de darm snel wordt omgezet in een krachtige antioxidant, rooperol. Het beschikbare biomedische bewijs suggereert dat "Afrikaanse aardappel" een potentieel plantmedicijn is voor een aantal moderne ziekten. Tot dusver is daaruit gebleken dat extracten van "Afrikaanse aardappel" ontstekingsremmende, antineoplastische, antioxidantia, antidiabetische en infectiewerende eigenschappen bezitten. Er zijn echter meer laboratorium- en klinische studies nodig om deze waarnemingen te verduidelijken en om de actieve chemische bestanddelen die verantwoordelijk zijn voor de farmacotherapeutische effecten van het kruid te isoleren, te zuiveren en te karakteriseren.

Allesoverbloembollen kan geen enkele verantwoordelijkheid nemen voor eventuele nadelige effecten van het gebruik van planten. Vraag altijd advies aan een professional voordat u een plant medicinaal gebruikt.

CULINAIR HYPOXIS

H. argentea heeft kleine witte wortelstokken en in tijden van honger worden ze door de Sotho en Xhosa mensen gekookt of geroosterd als voedselbron.
Let op: gebruik alleen eetbare bloemen/bollen van gespecialiseerde leveranciers die eetbare bloemen/bollen telen.

HYPOXIS OP DE CATWALK IN HET TUINPALET

In de rotstuin combineert dit soort mooi met Sedum, Silene hookeri en Vaccinium myrtillus, maar ook met de lage Alliums en de Pinellia ternata, de Romulea macowanii en de Scilla peruviana.

CULTIVARS HYPOXIS

Soorten met een * zijn te koop in Nederland.

Hypoxis argentea: groeit in grasland, op rotsachtige gebieden in de Oost-Kaap, Zuid-Afrika. Ze heeft smalle geribde bladeren met zijdeachtige geelachtige haren en kleine gele bloemen.

Hypoxis costata: groeit op steenachtige, met gras begroeide hellingen van 2050 tot 2400 meter in Zuid-Afrika. Ze heeft brede stijve, sikkelvormige, geribbelde bladeren met bloemen die dicht behaard of kaal zijn. Bloeiende stelen zijn zo lang als de bladeren en de gele bloemen groot zijn.

Hypoxis goetzei: komt voor in het zuidwesten van Kenia tot zuidelijk tropisch Afrika.

Hypoxis hemerocallidea*: het Afrikaanse sterrengras of Afrikaanse aardappel, is een medicinale plant in de Hypoxidaceae-familie. In het Grieks betekent Hemero ‘dag’ en kallos ‘schoonheid’. Hemerocallidea betekent dus schoonheid voor een dag. Ze wordt gevonden in drassige bosranden en grasland van de zuidelijke Kaap tot de noordelijke provincies in Zuid-Afrika. Ze heeft sikkelvormige gekielde harige bladeren. De gele bloemen op vertakte stengels zijn groen en behaard aan de achterkant van de buitenste bloembladen die in de ochtend open gaan. Ze wordt al heel lang gebruikt in de traditionele geneeskunde voor verschillende aandoeningen, waaronder HIV en AIDS, urinaire kanker en als laxeermiddel.

Hypoxis multiceps: wordt gevonden in grasland tot 2000 m in de Oost- Kaap. Ze heeft gebogen vlakke harige ruwe bladeren die na de bloemen verschijnen en 1-4 bloemen die in min of meer tegenovergestelde paren openen.

Hypoxis rigidula: is wijd verspreid in Zuid-Afrika, groeit op grasachtige hellingen tot 2300 m. Ze heeft platte, rechtopstaande sterk geribbelde harige bladeren en een grote gele bloemen.

Hypoxis villosa*: wordt 15-25 cm groot, heeft gele bloemen en gespreide lancetvormige harige bladeren.

Meer soorten: H.abyssinica, H. arillacea, H. atlantica, H. aurea, H. bampsiana, H. camerooniana, H. canaliculata, H. catamarcensis, H. colchicifolia, H. colliculata, H. cuanzensis, H. curtissii, H. decumbens, H. demissa, H. dinteri, H. domingensis, H. exaltata, H. exilis, H. filiformis, H. fischeri, H. flanaganii, H. floccosa, H. galpinii, H. gerrardii, H. goetzei, H. gregoriana, H. hirsuta, H. humilis, H. hygrometrica*, H. interjecta, H. juncea, H. kilimanjarica, H. kraussiana, H. lata, H. lejolyana, H. leucotricha, H. limicola, H. lucens, H. ludwigii, H. lusalensis, H. malaissei, H. marginata, H. mexicana, H. monanthos, H. muhilensis, H. neliana, H. nervosa, H. nivea, H. nyasica, H. oblonga, H. obtusa, H. oligophylla, H. parvifolia, H. parvula, H. polystachya, H. potosina, H. pratensis, H. protrusa, H. pulchella, H. rigida, H. robusta, H. sagittata, H. schimperi, H. sessilis, H. setosa*, H. sobolifera, H. stellipilis, H. suffruticosa, H. symoensiana, H. tepicensis, H. tetramera, H. uniflorata, H. upembensis, H. urceolata, H. wrightii en H. zeyheri.