Hyacint

Hyacint

Hyacint is familie van de Asparagaceae

Latijns/wetenschappelijke naam: Hyacinthus 

Bloemkleur: rood, roze, oranje, zalm, geel, paars, wit en blauw - Bloeiperiode: maart – mei

Plantdiepte: 10 - 15 cm - Plantafstand: 10 cm - Planthoogte: 25 - 30 cm

Toepassingen: borders, potterie, bloembedden en binnenshuis gebruik

NAAM EN HERKOMST HYACINT

Alle hyacinten stammen af van de Hyacinthus orientalis. Oorspronkelijk komt ze uit Turkije tot Centraal Azië, waar ze groeit tussen rotsen op 2000 m hoogte. Het verhaal gaat dat Ogier van Busbeke, ambassadeur van de koning in Spanje en diplomaat in Constantinopel, de hyacint meebracht naar de Lage Landen. Ze werd in 1557 door Clusius beschreven. Oorspronkelijk was de kleur blauw en de bloem enkel. In de 18e eeuw ontstonden er vele nieuwe variëteiten, als gevolg van het intensief kruisen en selecteren van de plant. Zo ontstonden er vele dubbelbloemige varianten en ontstonden er andere kleuren. In 1596 waren er in Engeland 4 variëteiten bekend. In 1725 waren dat er al 2000. Tijdens de 17de en 18de eeuw waren ze zo exclusief dat alleen een paar rijke liefhebbers ze konden kopen. Lees meer over Hyacint-mania. De naam van deze bloembol komt uit de Griekse mythologie. Hyacinthus was een mooie atleet die werd aanbeden door Apollo. Tot Apollo’s verslagenheid werd Hyacinthus dodelijk verwond tijdens een wedstrijd bij het discus werpen. Uit het bloed van Hyacinthus bloeide een bloem die later de hyacint werd genoemd. Wolfgang Amadeus Mozart schreef de opera ‘Apollo und Hyacinthus’ in 1767 toen hij 11 jaar oud was. 

KLEUREN EN VORMEN HYACINT

Hyacint nagelZe heeft langwerpige bladeren die groeien vanuit een bladrozet aan de voet van de plant. De stengel draagt 2 tot 50 geurende bloemen in een tros die klokvormig, enkel of dubbel zijn. Een enkel bloempje wordt een nagel genoemd. De kleuren variëren: wit, blauw, geel, roze, rood, paars, crème- of zalmkleurig en violet. Ze geuren heerlijk, maar sommige mensen vinden de geur te zwaar. De eerste gele hyacint verscheen in 1762-1773. 

SYMBOLIEK HYACINT

De hyacint is de bloem van zonnegod Apollo en staat symbool voor zachtheid of troost, onopvallendheid en lieflijkheid. In christelijke kerken zie je ze vaak terug in de betekenis van geluk en liefde. Verwijzend naar het verhaal van Hyacinthus in de Griekse mythologie wordt de hyacint ook als symbool van sport en spel gezien. Voor de Oosterse poëten was ze het symbool van eenvoud. De purperen is symbool van zorgen en de blauwe van standvastigheid.

Hyacint bollen

HYACINT KOPEN

Koop in het najaar stevige, gezonde, grote bloembollen die gelijkmatig van vorm zijn. Koop nooit bloembollen die zacht of doorweekt zijn, blauwe of groene schimmel hebben, er bedorven uitzien of uitgedroogd zijn. Deze bollen zijn waarschijnlijk ondeskundig of te lang bewaard. Let ook op de uitlopers, een klein, groen puntje is geen bezwaar. Koop ook geen beschadigde bloembollen want deze zijn gevoelig voor schimmels. Grote bloembollen geven stevige lange stengels en grotere en/of meer bloemen.

Vanaf december worden ook hyacinten op pot aangeboden. Daarmee haal je de lente al vroeg in huis. Het zijn speciaal geprepareerde bollen. Ze hebben in een koude cel gestaan waardoor ze denken dat het winter is geweest. Meer kooptips.

Hyacinten in glaasjes

PLANTEN HYACINT

Plant ze in het najaar in de zon of halfschaduw in voedselrijke, goed doorlatende grond. Plant ze op tijd zodat de bollen voldoende tijd hebben om nog voor de vorst wortels te vormen. Ze verdragen geen natte voeten en hebben een halve dag zon nodig. Wordt er geplant in kleigrond, vermeng de grond dan met turf of zand. Hyacinten kunnen ook geplant worden in potten en bakken. Zorg ervoor dat het water goed weg kan lopen. De hyacintenbol kan ook op water in een hyacintenglas geplant worden. Dit is een vaas met een wespentaille. De bol rust op de versmalling in het glas en hangt net boven het water. Het is aan te bevelen speciaal gekweekte glashyacinten te gebruiken. Het glas wordt gevuld met water tot ongeveer twee millimeter onder de bol. Draag bij het planten tuinhandschoenen. Contact met de bollen kan leiden tot huidirritatie. Meer planttips.

VERZORGING HYACINT

Voeg vloeibare mest toe aan het gietwater en bewater ze zodra ze zijn uitgelopen. Hyacinten voor in de vaas afsnijden voor ze volledig open zijn. Niet de bladeren afsnijden, anders bloeien ze het volgende jaar niet. Na de bloei de stengels afsnijden zodat de bol voldoende voedsel kan verzamelen voor het volgende jaar. Meer verzorgingstips.

Vermeerdering hyacint

VERMEERDEREN HYACINT

De bloeikracht van alle hyacinten neemt met de jaren af. Ze wordt ongeslachtelijk vermeerderd. De bloembodem wordt ingesneden of uitgehold waardoor die geprikkeld wordt om langs de randen nieuwe bolletjes te vormen. Deze bol wordt naar boven op iets vochtig zand geplant en bewaard bij ten minste 20 graden. Aan het einde van het seizoen worden de nieuwe bolletjes geoogst en apart uitgeplant. Het duurt 3 tot 4 jaar voordat de hyacintenbol groot genoeg is om te verkopen. Meer vermeerderingstips.

HYACINT ALS MODEL VOOR DE DICHTER

Goethe spreekt over de soms heftige geur:

Viele duftende Glocken
O, Hyacinthe, bewegst du
Aber die Glocken ziehen, wie
Die Geruche nicht an!

 

De Nederlandse dichteres Helene Lapidoth Swarth schreef:

O, lentekus aan ’t bloeien! Hyacinth!
Uw specerij-aromen steelt de wind
Mijn lippen streelend tot hij ze opensluit.

HYACINT OP DE CATWALK IN HET TUINPALET

Ze combineert mooi met andere bloembollen, maar ook met Aubrieta, Phlox subulata, violen, Vergeet-me-nietjes en afhankelijk van de kleur gele Doronicum.

BLOEMSIERKUNST HYACINT

Hyacinten voor in de vaas afsnijden voor ze volledig open zijn. Met deze tips blijven de bloemen wel 5 tot 12 dagen staan in de vaas:

  • Laat de bolkluit aan de steel zitten. Dit bevordert de wateropname en houdt de steel stevig, de bloem bloeit dan ook langer.
  • Gebruik altijd schone vazen. Doe hierin koud leidingwater, dat wordt vermengd met de juiste dosering snijbloemenvoeding voor een langere houdbaarheid.
  • Vuil water met daarin veel bacteriën is slecht voor alle bloemen. Het is dan ook aan te raden de bloemen om de drie of vier dagen schoon water te geven met snijbloemenvoeding. Een klein beetje bleekwater in het water helpt bacteriegroei te beheersen en het water helder te houden.
  • Twee eetlepels suiker, 1 theelepel baking soda, appelazijn of een cent in de vaas houden de bloemen langer vers.
  • Snij ca. 2 cm van de steel schuin af, vlak voordat je de bloemen in de vaas plaatst. Doe dit met een scherp mes. Verwijder altijd overtollig blad.
  • Zet ze op een koele plek. In een warme kamer of in de zon bloeien ze sneller uit.
  • Zet ze niet in de buurt van de fruitschaal. Fruit geeft van nature ethyleengas af waardoor de bloemen sneller verouderen.

CULTIVARS HYACINT

Cultivars met een * zijn te koop in Nederland.

Hyacinthus orientalis 'Anna Marie'

Hyacinthus orientalis*: komt oorspronkelijk uit gebieden rond de Oostelijke Middellandse Zee tot op een hoogte van 2000 meter. Dit is de stamouder waarvan de meest geteelde hyacinten afkomstig zijn. Ze wordt ook wel de Romeinse hyacint genoemd en bloeit in blauw, paars, roze, rood, geel, zalm, oranje en wit. Er zijn cultivars met een enkele steel en meerdere stelen en met enkele en dubbele bloemen. De honingbij en hommel zijn dol op de enkelbloemige soorten. De bloemen van de geteelde cultivars zijn mooier dan die van de wilde. Iedere steel heeft 2 tot 40 bloemen. Enkele cultivars: ‘Anna Liza’, ‘Fondante’ en ‘Jan Bos’. Enkele dubbelbloemige hyacinten: 'Hollyhock', 'Snow Chrystal'. Er zijn 2 ondersoorten: Hyacinthus orientalis ssp. chionophilus en H. orientalis ssp. orientalis.

Hyacinthus transcaspicus Picture Gustav Svensson CC BY-SA 3.0

Hyacinthus litwinowii: is ontdekt door I.Borodin en D.I. Litwinow, 2 Russische botanisten. Ze komt oorspronkelijk uit Rusland, Oost-Iran en het oostelijke Middellandse Zeegebied. Ze heeft 3-4 groene bladeren en 3-13 lichtblauwe bloemen.

Hyacinthus transcaspicus: de naam komt van transcaspisch en betekent ‘bij Turkestan’. Komt oorspronkelijk uit Turkmenistan, heeft 2 tot 3 groene bladeren en heeft 4 tot 20 violetblauwe bloemen.

Hyacint multiflora 'White Pearl'

Hyacinthus multiflora*: van ieder soort hyacint kan een multiflora gemaakt worden, die meerdere stelen per bol heeft. De multiflora hyacint is er in roze, wit, blauw en paars. Enkele variëteiten: ‘Anastasia’ (blauw/paars) en 'Pink Festival' (roze).

In dit filmpje is te zien hoe E.J. Hogervorst & zn uit Noordwijkerhout de multiflora teelt: https://www.youtube.com/watch?v=cZSMnwz-4MY