Galtonia - Kaapse hyacint – zomerbloeiend

NAAM EN HERKOMST GALTONIA

Oorspronkelijk komt de Galtonia uit Zuid-Afrika. Het zijn vorstgevoelige bolgewassen die alleen in streken met een zacht wijnbouwklimaat en rondom de Middellandse Zee kunnen overwinteren in de volle grond. De Nederlandse naam is Kaapse hyacint of Reuzen Zomerhyacint. Het is voornamelijk deze soort die voor de tuin wordt gekweekt. Ze is vernoemd naar de Engelsman sir Francis Galton, een ontdekkingsreiziger. De honingbij is een liefhebber van de Galtonia. Deze soort krijgt een eigen plaats hoewel de deskundigen in 2009 hebben besloten dat Galtonia behoort tot het geslacht Ornithogalum. In de handel wordt echter de naam Galtonia gebruikt.

KLEUREN EN VORMEN GALTONIA

De Galtonia heeft stevige bloemstelen met 20 tot 30 heerlijk geurende hangende witte klokvormige bloemen, met op de achterzijde een lichtgroen streepje. Ze gaan achter elkaar vanaf onder naar boven open. De grijsgroene bladeren zijn half opgaand en bereiken een hoogte van zo’n 30-40 cm.

GALTONIA KOPEN

Koop in het voorjaar stevige, gezonde, grote bloembollen die gelijkmatig van vorm zijn. Koop nooit bloembollen die zacht of doorweekt zijn, blauwe of groene schimmel hebben, er bedorven uitzien of uitgedroogd zijn. Deze bollen zijn waarschijnlijk ondeskundig of te lang bewaard. Let ook op de uitlopers, een klein, groen puntje is geen bezwaar. Koop ook geen beschadigde bloembollen want deze zijn gevoelig voor schimmels. Grote bloembollen geven stevige lange stengels en grotere en/of meer bloemen. Meer kooptips.

GALTONIA PLANTEN

Plant ze in het najaar op een zonnige plek in goed losgemaakte, doorlatende en voedselrijke grond. Zware grond kan met zand verbeterd worden. Ze bloeien dan in juli. De bollen zijn vorstgevoelig, dus afdekken met een dikke laag bladeren of mulch of opgraven en vorstvrij overwinteren. Ze kunnen ook in april geplant worden, dan bloeien ze in augustus of september. Na een jaar of 3 gaat de kwaliteit van de bollen achteruit en dienen nieuwe bollen geplant te worden of zaad geoogst en gezaaid te worden. Meer planttips.

VERZORGING GALTONIA

De grond vochtig houden en na het uitlopen en voor de bloei mest toevoegen. Verwelkte bloemen verwijderen. Om zaad te oogsten, de bloemen laten zitten. Zodra de bloemen verwelken geen water meer geven. Om de bollen over te houden tot het volgende jaar, deze voor de eerste vorst uit de grond halen. Laten drogen op een beschutte, luchtige plaats en de verwelkte bladeren verwijderen. De bollen bewaren op een donkere, droge, koele en vorstvrije plaats. Meer verzorgingstips.

VERMEERDERING GALTONIA

De Galtonia candicans kan vermeerderd worden door het winnen van zaad, dat in de late zomer in een schaal gezaaid kan worden. Laat de zaden eerst een nachtje in warm water weken. Licht en vorstvrij neerzetten. In mei het jaar erna in de tuin planten. De planten bloeien na circa drie jaar. De planten maken maar zelden broedbollen. Meer vermeerderingstips.

GALTONIA OP DE CATWALK IN HET TUINPALET

Ze combineert mooi met Lelie, Anchusa, Alchemilla en Hosta.

BLOEMSIERKUNST GALTONIA

De Galtonia candicans en Galtonia princeps zijn geschikt als snijbloem. Met deze tips geniet je langer van de bloemen:

Gebruik altijd schone vazen. Doe hierin koud leidingwater, dat wordt vermengd met de juiste dosering snijbloemenvoeding voor een langere houdbaarheid.
Vuil water met daarin veel bacteriën is slecht voor alle bloemen. Het is dan ook aan te raden de bloemen om de drie of vier dagen schoon water te geven met snijbloemenvoeding. Een klein beetje bleekwater in het water helpt bacteriegroei te beheersen en het water helder te houden.
Twee eetlepels suiker, 1 theelepel baking soda, appelazijn of een cent in de vaas houden de bloemen langer vers.
Snij ca. 2 cm van de steel schuin af, vlak voordat je de bloemen in de vaas plaatst. Doe dit met een scherp mes. Verwijder altijd overtollig blad.
Zet ze op een koele plek. In een warme kamer of in de zon bloeien ze sneller uit.
Zet ze niet in de buurt van de fruitschaal. Fruit geeft van nature ethyleengas af waardoor de bloemen sneller verouderen.

CULTIVARS GALTONIA

Cultivars met een * zijn te koop in Nederland.

Galtonia candicans*: (= syn. van Ornithogalum candicans) de bloeiwijze lijkt op die van een grote hyacint. Ze heeft 18-55 geurende, klokvormige, hangende bloemen die in een tros aan een stengel zitten. De stengels zijn voor meer dan een derde met bloemen bedekt. Ze kan 80 – 125 cm hoog worden. Ze bloeit in puur wit of met wat groen aan de buitenkant. Oorspronkelijk komt ze uit Zuid-Afrika (Transvaal tot west Natal) waar ze groeit tot 2000 m. In Nederland wordt ze de Kaapse hyacint genoemd.

Galtonia saundersiae*: (syn. Ornithogalum saundersiae) wordt ook Kaapse Vogelmelk genoemd. Oorspronkelijk komt deze soort uit Zuid-Afrika en bloeit ze vanuit een kroon lancetvormige bladeren met opgaande, wat crèmekleurige bloemen met een zwart hart, het vruchtbeginsel. De zacht glanzende dondergroene bladeren groeien uit een opgaande rozet. Bij de juiste behandeling kan deze soort tweemaal per jaar bloemen geven. Ze houdt van een zonnige plek en is niet helemaal winterhard. Ze is beschreven in 1894 en vernoemd naar Saunderson, die de bollen in de 2^e helft van de 19^e eeuw naar Engeland stuurde. Ze bloeit in juni – oktober en wordt 100 cm hoog.