Anemone is familie van de Ranunculaceae
Populaire naam: Windbloem
Bloeiperiode: maart – april
Bloemkleur: rood, roze, blauw, paars, wit
Plantdiepte: 8 cm - Plantafstand: 10 cm - Planthoogte: tot 20 cm
Toepassingen: verwildering onder bomen en struiken, in combinatie met vaste planten, in borders, potterie
NAAM EN HERKOMST ANEMONE
Er zijn ongeveer 120 soorten. De meeste soorten hebben knollen, sommige hebben rhizomen. Veel soorten bloeien in het voorjaar, maar de vaste plant Anemoon (Japanse) bloeit in het najaar. De anemoon komt oorspronkelijk uit Zuid-Europa en Azië. Carolus Clusius introduceerde ruim 400 jaar geleden dit gewas in Nederland, maar andere bronnen zeggen dat de kruisvaarders ze al meenamen. Rond 1650 werd ze al op grote schaal geteeld in Europa, vooral door Franse kwekers. De rode anemoon kom het meest voor op de Batha (Marokko), de paarse in Galilea (Israël) en Esdralon (Israël) en de witte in de heuvels van Tiberias (Israël). Waarschijnlijk is de kleur bepalend door de grondsoort. Er bestaan verschillende verhalen over de herkomst van de naam anemone. De naam anemone is afgeleid van het Griekse woord ‘anemos’ dat wind betekent. De bloemen bewegen bij het minste windzuchtje. Het Latijnse animus: soul of ziel en Gotische us-anan: uitademen, zijn vergelijkbaar. Een ander verhaal is dat Anemona een nimf was aan het hof van de godin Flora. Volgens de sage werd Floras Zephyr, de god van de wind, verliefd op Anemona waarop de jaloerse godin haar veranderde in een bloem. En dan is er het verhaal dat de naam Anemone ontstaan is uit de Griekse en Latijnse verbastering van de Semitische naam van Adonis. Uit zijn bloed zou de anemoonsoort in het Midden-Oosten zijn ontsproten. Volgens een Griekse sage: de tranen die Aphrodite om de stervende Adonis weende, rolden op de aarde en veranderden in anemonen.
In Nederland komen 4 soorten in het wild voor:
Anemone blanda, Oosterse anemoon, zie: https://www.verspreidingsatlas.nl/2296
Anemone apeninna, Blauwe anemoon, zie: https://www.verspreidingsatlas.nl/1620
Anemone nemerosa, Bosanemoon, zie: https://www.verspreidingsatlas.nl/0056
Anemone ranunculoides, Gele anemoon, zie: https://www.verspreidingsatlas.nl/0058
KLEUREN EN VORMEN ANEMONE
De anemoon heeft grote bloemen met zwarte of gekleurde hartjes en stevige stengels. De lange bloemsteel draagt één of meer witte, rode, blauwe, paarse of zelden gele bloemen. Ze hebben gelobde bladeren. De vruchten hebben vaak lange harige stijlen die bestuiving via de wind mogelijk maken. Er zijn variëteiten met enkele of dubbele bloemen.
SYMBOLIEK ANEMONE
De anemoon staat voor ‘ik wil graag bij je zijn’, verwachting, zorgzaamheid en eerlijkheid, maar ook als symbool voor verlatenheid en van de trouwe en zo onschuldige liefde. Het was ook het zinnebeeld van gemakkelijk weer drogende vrouwentranen, omdat ze maar zo kort leeft. De rode anemoon staat nog wel eens afgebeeld op afbeeldingen van de kruisiging als bloed van Jezus.
ANEMONE KOPEN
Koop in het najaar stevige, gezonde knolletjes. Koop nooit knollen die zacht aanvoelen, beschimmelde of rotte plekken hebben, met vlekken of groene uitlopers of verschrompeld zijn. Koop ook geen beschadigde knollen want deze zijn gevoelig voor schimmels. Grote knollen geven stevige lange stengels met grotere en/of meer bloemen. Meer kooptips.
ANEMONE PLANTEN
Anemonen groeien het best in losse humusrijke grond, niet te droog in halfschaduw tot zonnig. Behandel droge zandgrond voor het planten met kleihoudende mineralen. Laat ze voor het planten een nachtje weken in water zodat de wortelgroei beter op gang komt en plant ze in oktober. Meer planttips.
VERZORING ANEMONE
De Anemoon heeft geen speciale verzorging nodig, maar een beetje bladaarde, compost of oude mest om het jaar in de herfst geeft meer bloemen. Meer verzorgingstips.
VERWILDERING ANEMONE
Anemone verwildert prima, door zaad en broedbolletjes. Anemone blanda vermeerdert door zaad, Anemone apennina door deling van de knollen en Anemone nemorosa door wortelstokken en zaad. Meer verwilderingstips.
GEBRUIK ANEMONE
Lang geleden werd de anemoon gebruikt om vuile zeren en zweren te zuiveren en plekken van melaatsheid te reinigen. Opgelegd verwekten ze de maandstonden en lieten de melk in de borsten toenemen.
ANEMONE OP DE CATWALK IN HET TUINPALET
De witte kleur van de Bosanemoon combineert goed met veel andere bollen, zoals de Sterhyacint (Scilla siberica) en Vingerhelmbloem (Corydalis solida). In de bostuin combineert ze goed met inheemse soorten als grote muur, slanke sleutelbloem, maarts viooltje, lievevrouwebedstro en de gele anemoon. De blanda doet het goed tussen beplanting van hedera en andere bodembedekkers. De cultivar ‘White Splendour’ is mooi in combinatie met Corydalis solida, Dicentra spectabilis en Pulmonaria.
CULTIVARS ANEMONE
Soorten gemarkeerd met * zijn te koop in Nederland.
Anemone apeninna*: wordt ook wel blauwe anemoon genoemd. Ze bloeit als blauwe sterren met vele smalle bloemblaadjes. Ze komt oorspronkelijk uit het Middellandse Zeegebied en de Apennijnen waar ze groeit in bossen, bosranden, heggen en zeeduinen. Ook in Nederland komt ze voor in het wild, zie: https://www.verspreidingsatlas.nl/1620. Variëteit alba is wit en ‘Petrovac’ donkerblauw.
Anemone biflora: komt uit West-Azië waar ze groeit in rotsachtige gebieden. De bladeren verschijnen voor de bloei. Ze bloeit met rode bloemen die na bestuiving dichtgaan en langzaam gelig worden.
Anemone blanda*: wordt ook wel Oosterse anemoon genoemd. Ze komt oorspronkelijk uit Zuidoost-Europa, de Kaukasus en West Turkije waar ze groeit op vochtig, voedselrijk zand en zandige klei in loofbossen. In Nederland bloeit ze op historische buitenplaatsen, begraafplaatsen, stadswallen en in veldjes onder loofbomen, zie: https://www.verspreidingsatlas.nl/2296. Ze is winterhard en wordt 10 cm hoog. De bloem bloeit van donkerblauw tot blauw violet, maar er is ook een witte variëteit. De cultivar ‘Blue Shades’ is blauw, ‘Pink Star’ donkerroze en ‘White Splendour’ wit. De Oosterse anemoon kan worden verward met de Blauwe anemoon: het verschil is dat de Oosterse anemoon kale kroonbladeren heeft, de bloemsteel na de bloei knikt en de bladslippen van de wortelbladen geen korte steel hebben.
Anemoon caucasica: komt voor van Noord-Turkije tot aan Noord-Iran, waar ze meestal groeit in loofbossen, maar ook op open weiden op grote hoogten. Het aantal bloemblaadjes en de kleur is variabel van zuiver wit tot lichtblauw en paars.
Anemone nemorosa*: (betekent bosbewonend of van het bos) wordt ook wel bosanemoon genoemd. Ze groeit vaak op lemige, kleiige of humeuze bosbodems, vooral in loofbos, maar ook in houtwallen, bermen, kanaaloevers, slootkanten, langs beken en soms in hooilanden. Ze groeit bij voorkeur in lichte tot halfschaduw. In Nederland komt ze in het wild voor, zie: https://www.verspreidingsatlas.nl/0056. Ze heeft witte bloemen met een geel hartje die bij ouder worden een vleugje roze meekrijgen. Soms met meer rood en soms met een meer licht blauwe kleur. De bloem draait met de zon mee en neemt ’s avonds een slaapstand aan. Ze wordt 15 cm hoog. De bosanemoon heeft een wortelstok, die dicht onder het grondoppervlak loopt en witte knoppen heeft. Op de wortelstok staan de bladeren. Ze wordt door bijen bezocht maar die kunnen alleen stuifmeel halen. De cultivar ‘Robinsoniana’ is lavendelblauw, ‘Hilda’ is zuiver wit en 'Royal Blue' is violetblauw.
Anemone palmata: komt van het Iberisch schiereiland. Ze heeft basale bladeren, vrij lange stelen met grote gele bloemen. De wortelstok is vingerachtige en ze is niet winterhard.
Anemoon pavonina: komt uit de Middellandse Zee (Frankrijk tot Turkije) waar ze groeit op open steenachtige plaatsen. Ze bloeit in rood, roze of paars.
Anemone ranunculoides*: is ook bekend als de gele bosanemoon. Ze bloeit met gele bloemetjes en is inheems in Europa en komt in het wild ook in Nederland voor, zie: https://www.verspreidingsatlas.nl/0058. Ze heeft maximaal 3 bloemen per stengel. Waar hun groeigebieden overlappen, kan een kruising ontstaan met Anemone nemorosa waardoor een lichtgele hybride ontstaat ‘Anemone xLipsiensis’*, vernoemd naar de Duitse stad Leipzig waar ze voor het eerst is gevonden.
Meer cultivars: er zijn meer anemonen te koop, maar dat zijn vaste planten.