Sternbergia is familie van de Amaryllidaceae
Populaire naam: Herfstnarcis/Leliën des velds
Bloemkleur: geel - Bloeiperiode: september – november
Plantdiepte: 10 - 12 cm - Plantafstand: 10 cm - Planthoogte: 15 cm
Toepassingen: borders, rotstuinen, potterie
NAAM EN HERKOMST STERNBERGIA
Oorspronkelijk komt ze uit Noord-Afrika. Er zijn 8 erkende soorten die voorkomen van Spanje tot de Kaukasus, vaak op rotsachtige plaatsen. Ook in Israël groeien grote hoeveelheden. Ze is vernoemd naar graaf Kaspar Moritz von Sternberg, een Oostenrijkse botanist en schrijver (1761-1831). Bij Gerard (1597) was ze echter al bekend als Narcissus autumnalis major en Clusius maakte melding van dit gewas in 1601. Waarschijnlijk behoren ze tot de bloemen die in de Bijbel worden bedoeld met ‘de leliën des velds’. Ze komt vaak voor in de natuur, vlakbij tuinen of voormalige buitenplaatsen. Hoewel ze een beetje op Crocus lijken, zijn ze nauwer verwant aan Narcissus. De meeste zijn geel en bloeien in de herfst, maar er zijn een paar lente bloeiende soorten waaronder een witte.
KLEUREN EN VORMEN STERNBERGIA
De bloemen lijken op die van de krokus, maar de herfstnarcis heeft 6 meeldraden en de krokus 3. Ze bloeit in gele bekerachtige bloemen die meestal alleenstaand en zelden per 2 op 10 cm hoge stengels staan. De bladeren, 15-25 cm lang, donkergroen en grasachtig verschijnen pas na de bloei of zelfs pas het volgende voorjaar.
STERNBERGIA KOPEN
Koop in juni stevige, gezonde bollen van 3-5 cm die gelijkmatig van vorm zijn. Koop nooit bloembollen die zacht of doorweekt zijn, blauwe of groene schimmel hebben, er bedorven uitzien of uitgedroogd zijn of al uitlopers hebben. Deze zijn waarschijnlijk ondeskundig of te lang bewaard. Koop ook geen beschadigde bloembollen want deze zijn gevoelig voor schimmels. Grote bloembollen geven stevige lange stengels en grotere en/of meer bloemen. Meer kooptips.
STERNBERGIA PLANTEN
Plant ze in het najaar (augustus – september) in de volle zon in goed doorlatende zandige grond op een droge beschutte plek. Plant ze niet te laat zodat de bol nog tijd heeft sterke wortels te ontwikkelen. Dek de grond af met mulch. Hierdoor breken de regendruppels waardoor het water beter wordt opgenomen door de bodem. In de winter afdekken met bladeren en takken. Ze moeten enkele jaren staan voor ze goed bloeien. Ze kan ook in potten worden geplant. Zorg ook hier voor goede afwatering. Gebruik goede zandige potgrond. Zet de potten in de winter op een droge koele plaats binnen. Meer planttips.
VERZORGING STERNBERGIA
Ze heeft geen speciale zorg nodig, maar zorg ervoor dat ze niet te nat staat. Ze is ook niet volledig winterhard, dus afdekken in de winter is noodzakelijk. Meer verzorgingstips.
VERWILDERING STERNBERGIA
Ze vermeerdert zich door zaad en broedbolletjes. Grote groepen in zomer opgraven, delen en direct weer planten. Meer verwilderingstips.
STERNBERGIA BESCHERMD
Ze wordt genoemd in Appendix II van CITES. CITES staat voor Convention on International Trade in Endangered Species of wild flora and fauna. CITES regelt de wereldwijde handel in ongeveer 5.000 beschermde diersoorten en 30.000 beschermde plantensoorten. U mag deze beschermde soorten namelijk niet zomaar verhandelen, vervoeren, verzamelen of houden. Hiervoor gelden regels. Voor sommige soorten is de handel verboden, in andere gevallen zijn er vergunningen of certificaten nodig. In Nederland verleent RVO.nl CITES-documenten en EU-certificaten. Momenteel hebben 183 partijen (182 landen + de Europese Unie) zich bij de overeenkomst aangesloten. De doelstelling van de CITES-overeenkomst is ervoor te zorgen dat internationale handel in wilde dieren en planten het voortbestaan van deze soorten niet bedreigt. Sommige soorten of producten van deze soorten zijn om diverse redenen erg gewild. Hier wordt veel in gehandeld. In combinatie met andere factoren zoals verlies van leefgebied, zorgt de handel ervoor dat bepaalde populaties enorm worden uitgedund en dat sommige soorten zelfs op het punt staan uit te sterven. De CITES-overeenkomst moet dit te voorkomen. Ook moet het verdrag duurzame handel bevorderen.
CULTIVARS STERNBERGIA
Soorten met een * zijn te koop in Nederland.
Sternbergia clusiana*: heeft groen, gele bloemen en bloeit in oktober – november. Ze wordt 30 cm hoog en is niet winterhard. Oorspronkelijk komt ze uit steenachtige gebieden in Turkije, Irak, Libanon, Jordanië en Israël. Een nieuwe bol wordt gevormd onder de vorige, die uitdroogt en wordt geabsorbeerd door de nieuwe. Het bovenste deel van deze bollen zijn net gedroogde schillen.
Sternbergia colchiciflora: heeft zwavelgele geurende bloemen en bloeit in september – november. Ze heeft een zeer korte bloemstengel. Oorspronkelijk komt ze uit Italië, Balkan Kaukasus en Klein Azië. Ze is moeilijk te vinden door haar kleine gestalte en haar vluchtige bloei.
Sternbergia lutea*: is het meest geteeld van de herfst bloeiende soorten en wordt de herfstnarcis genoemd. Ze is in 1601 gevonden in Europa en Azië. In Italië komt ze meestal voor op steenachtige gronden, in open gebieden. Bloeit in september-november.
Sternbergia minoica: komt alleen voor op het eiland Kreta.
Sternbergia pulchella: is in Libanon, tussen Tripoli en Eden, ontdekt door Emmanuel Blanche in 1854.
Sternbergia schubertii: is een uiterst zeldzame soort die slechts op één locatie in het gebied van Izmir in West-Turkije bekend is. De bloemen verschijnen in oktober, bladeren verschijnen tijdens de bloeitijd.
Er zijn enkele soorten die in het voorjaar bloeien. Bekijk hier de voorjaarsbloeiende Sternbergia.